21 november en 25 november – WIJ VIEREN FEEST: OLVP ALLES OK!
Op 26 september 1904 opende de “broederschool” voor het eerst haar deuren met 3 klassen, bevolkt door 215 leerlingen en 3 broeders: Gilbertus, Marcus en Borromeus. Op 8 november 1904 werden er 4 groepen gemaakt en kwam er een broeder bij: broeder Robertus….
Dit alles gebeurde op vraag van toenmalig Bornems pastoor Van Roosbroeck die de congregatie van de broeders van Onze-Lieve Vrouw uit Oostakker hiervoor engageerde. De klassen bevonden zich in de gebouwen van de zondagsschool op de Temsesteenweg waar nu de lokalen van 1a, 1b en de polyzaal gehuisvest zijn.
In 1911 werden er 3 klassen en een feestzaal – de huidige turnzaal en de lokalen waar nu de toiletten zich bevinden en de nieuwe refter – bijgebouwd en waren er zo 6 klassen ter beschikking voor maar liefst 415 leerlingen.
In 1915 werd er opnieuw gebouwd, deze keer in de Rijkenhoek welke eerst maar een voetweg was. Naast deze klassen werd dan in 1922 het broederhuis gebouwd, waar nu klas 4C zit. Zij hebben zicht op de tuin en de vijver – het “mannenwiel” (restant van een dijkbreuk uit de 15de /16de eeuw)
En er werd verder gebouwd en verbouwd en ook weer afgebroken. Zo werd het stenen afdak in 2012 afgebroken wegens te bouwvallig en vervangen door een ijzeren constructie naast de tuinafsluiting.
Op 25 november vieren we de feestdag van Vader Glorieux – stichter van de congregatie: broeders van Onze-Lieve- Vrouw van Lourdes – www.broeders-olvlourdes.be/
Hij was een geëngageerd man, een vurige jonge priester die de miserie, de armoede en de onwetendheid in zijn tijd wou bestrijden, we schrijven 1825… het werd zijn levensdoel!
Hij richtte de oude vervallen Sint-Pieterskerk in Ronse in als liefdadigheidswerkhuis en gaf daar voor het eerst zijn ideeën vaste vorm.
Omdat zijn “eerste” helpers ook telkens naar huis terugkeerden, zocht hij en vond hij de moed om een congregatie te stichten (congregatie van de broeders van goede werken was de eerste benaming) en werd 25 november 1830 de officiële stichtingsdag.
Met de grondwet van 1831 de nieuwe Belgische staat waarin expliciet de vrijheid van godsdienst en onderwijs werd gegarandeerd kwam het dat “onderwijs” een vaste pijler werd in de opdracht van Vader Glorieux en zijn opvolgers.
Op 21 november vieren we de eigenlijke feestdag van onze school omdat we in het jaar 1998 een wezenlijk onderdeel werden van de Onze Lieve Vrouw Presentatie scholen uit de Driesstraat. Daar waren de zusters met onderwijs aan meisjes in Bornem reeds gestart in het jaar 1842 in het complex waar nu de middenschool en de bovenbouw zich bevinden: www.olvp.be
Vanaf 1998 verhuisden de klassen stelselmatig naar de campus Rijkenhoek. Beide teams werden gemengd en vanaf toen waren we de “Gesubsidieerde vrije gemengde lagere school Onze Lieve Vrouw Presentatie”, gemengd en autonoom: een aparte kleuterschool en een aparte lagere school, elk met een eigen directie. Dirk Boeykens voor de lagere school, Bob Massart voor de kleuterschool.
En nog is het bouwen niet voorbij: in september 2013 huldigden we de nieuwe klassen in van het broederhuis die we delen met de bovenbouw. In de tuin kwam een stilteplek met zitbanken bij de grot met een kunstwerk van 4 glasramen voorstellende: de heilige Leodegarius, de evangelist Lucas, Onze Lieve Vrouw en Jozef.
In januari 2016 konden we de nieuwe fietsenstalling in gebruik nemen en werd er gezorgd voor de aansluiting met de speelplaats.
In 2019 werd de renovatie van turnzaal en refter afgerond. Dat gebouw uit 1911 is nu volledig gerenoveerd!
En er zijn nog plannen… het eerstvolgende dossier is de vervanging van de oude ramen, zijde Temsesteenweg!
HOE OUD IS ONZE SCHOOL anno 2019
Hoe oud is onze school? Hoeveel kaarsjes moeten er op de taart? Want die gebouwen staan hier al langer dan vandaag, ze hebben allerlei kleuren, verschillende soorten steen enzovoort…
Het is een moeilijke, zeer moeilijke vraag want in de loop der tijden is er van alles gebeurd en veranderd. Keren we terug in de tijd en blikken we achterwaarts terug.
Wel dan gaan we terug naar de 20ste eeuw en we starten daar in het jaar 1998, toen de aparte jongensschool en de meisjesschool fusioneerden en 1 gemengde school werden. Die school is nu: 21 jaar oud.
Keren we terug naar het begin van de jongensschool die JOBO heette, dan keren we terug naar het jaar 1980. Toen kreeg de school een eerste directeur die geen broeder meer was.
Dan bestaan we nu precies 39 jaar.
Keren we terug naar het begin van de broederschool op de Temsesteenweg. Die dateert van 26 september 1904. Dat is dus nu 115 jaar.
En keren we tot slot terug naar het begin van de meisjesschool in de Driesstraat, die werd opgericht in 1842 of afhankelijk van bron tot bron 1854. Dat is nu 177/165 jaar geleden.
Intussen is er een hele rits broeders, zusters, juffen en meesters, secretaresses en directeurs en directrices gepasseerd die allemaal samen school maakten. De eerste dappere leerkrachten met klassen gevuld met wel 70 kleuters of 50 leerlingen…
Onze school groeit en bloeit als nooit tevoren! Elk jaar vieren we een dubbele feestdag: presentatiefeest op 21 november en op 25 november is het de beurt aan vader Glorieux, stichter van de congregatie van de broeders van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes uit Oostakker.
We mogen trots zijn op onze school. Elk jaar verandering én verbetering. In alle klassen zien we nu digitale borden – de juffen en meesters van toen zouden nogal schrikken. Die kenden enkel een bord en een krijtje… die hadden nog nooit van een tablet of een laptop gehoord.!
De fietsenberging werd helemaal vernieuwd en ging open in januari 2016. Op 1 september 2017 namen we de vernieuwde turnzaal in gebruik en dit schooljaar, op maandag 2 september, ging de nieuwe refter open. Het gebouw uit 1911 is nu volledig gerenoveerd!
HOE OLVP GROEIDE….
In het jaar Onzes Heren 1842 koopt mevrouw Maria Weewouters, stichter van de congregatie van de zusters van Onze-Lieve-Vrouw Presentatie uit Sint-Niklaas, het complex over – de vroegere priorij naast de kerk – om er onderwijs te geven aan meisjes van Bornem.
Zij startten met een “betalend” pensionaat (geheel in het Frans) voor meisjes. Daarna werd de school ook wel toegankelijk voor alle meisjes. In 1854 werd de lagere school aangenomen door de gemeente.
In 1866 was er aan de Temsesteenweg al een zondagsschool voor meisjes gebouwd – enkel het gelijkvloers, onder leiding van de paters van de abdij.
In 1879 werd er een houten schutsel geplaatst in het gebouw om 3 klassen te maken voor de jongens en de meisjes van die school verhuisden naar de gebouwen van de Presentatie.
In 1875 werd in de Presentatie, aan de Driesstraat, de eerste kleuterschool (bewaarschool) gebouwd met de hulp van de toenmalige burgemeester graaf Louis de Marnix.
In 1879 werden er ook al jongens toegelaten in de meisjesschool tot die terecht konden in de broederschool.
Tijdens de eerste schoolstrijd tussen katholieken en liberalen werd in 1891 deze school omgevormd tot een gemeenteschool en verhuisde ze naar waar nu het CC is op de Sint-Amandsesteenweg. De lokalen aan de Temsesteenweg worden van dan af enkel nog gebruikt als zondagschool en patronaat ( = ouder dan 14 jaar en betalend)
In 1899 zijn er ook alweer heel wat bouw- en verbouwingswerken in de Presentatie. Nu is er naast een aangenomen lagere school voor meisjes, een bewaarschool en een externaat (betalend onderwijs) en een kostschool.
In 1901 komt er daar door toedoen van gravin Ferdinand de Marnix ook nog een huishoud- en keukenklas voor meisjes + 15 jaar bij. De muur en de poort van de Presentatie aan het kerkplein dateren van 1906. Gemiddelde klasgrootte was toen: 50 leerlingen per leerkracht!
De eerste, echte jongensschool werd dan opgericht door de broeders van Oostakker in 1904 in de gebouwen van de zondagschool…In 1911 werden er klassen en een feestzaal bijgebouwd en wat later in 1915 werd er ook gebouwd aan de Rijkenhoek waar nu het zesde is…
Het broederhuis zelf, waar klas 4C zit, werd gebouwd in 1922 en in gebruik genomen in 1923.
KORTE IMPRESSIE BROEDERSCHOOL in de jaren ‘60
N.a.v. FEESTDAG OLVP – viering op vrijdag 20/11/2020
We keren even terug in de tijd, 1965, het eerste leerjaar A bij meester Jan. 36 jongetjes in 1 klaslokaal én in korte broek. De klas bevond zich vlak naast het broederhuis (huidig 6B), met vooraan een verhoogde stenen vloer. Toen stond de meester nog letterlijk een trapje hoger. Met naast het bord – links en rechts – twee ingebouwde kasten waarin de schriftjes lagen die we vol penden.
We zaten op houten banken met een plank als zit, met een dwarslat als rugleuning, en in het midden een inktpot en rechts en links daarvan een smalle gleuf voor onze schrijfstok met pennetje en een potlood.
Meester Jan leerde ons lezen met behulp van 18 prentjes op een houten plankje. Ik ken de woordjes nog uit het hoofd: aap, roos, zeef, muur, voet, neus, lam, gijs, riem, muis, ei, juk, jet, wip, does, hok, bok, kous, waarbij hij telkens prachtige verhalen vertelde. We gebruikten een letterdoos met losse letters, die we aan elkaar moesten leggen. We rijmden er op los: vos, bos, mos, … we oefenden onze schrijfletters in halve – doorgesneden – schriftjes, tussen sporen. Wat later schreven we met sierlijke letters onze eerste nieuwjaarsbrief. Alles bestond toen nog in A5 formaat.
We schreven onze eerste verhaaltjes bij stempelplaatjes die de meester voordrukte op ons blad: op de kermis, bezoek van Sinterklaas, op de kermis, … De meester leerde ons zingen met “Ikkeltje kramikkeltje”, “En mevrouw van Roozendaal”…
En elke week op vrijdag, als we braaf geweest waren ten minste, verdween de meester achter de grote poppenkast om een boeiend verhaaltje te spelen met de jager, de koning en de prinses. HIj had die poppen ook zelf gemaakt! Dat was 55 jaar geleden hoe het er aan toe ging in het 1ste leerjaar.
Wij waren van de eerste generaties kinderen die op papier begonnen te schrijven. De klassen die vroeger verwarmd werden met een “stoof” / kolenkachel (ja, dat was het eerste werk in de winter, kolen halen in het kolenkot en de kachel aansteken) kregen chauffage met mazout, elke klas had een bak met koude melk of chocomelk om tijdens de speeltijd ’s morgens op te drinken. Het ministerie van volksgezondheid promootte het drinken van melk! En was je ziek, dan kwam er steevast een vriendje van de klas je flesje aan huis bezorgen. ‘s Middags aten we onze boterhammen op in de klas… oei, dat is niet veranderd?!
De meesters droegen een grijze stofjas, wij gingen te voet naar school of met de fiets. Voor zover ik mij herinner kwam er niemand met de auto naar school.
We deden commando rekenen – uit het hoofd, we schreven schoonschrift, we leerden de maaltafels bij meester de Fruytier, we leerden alles over onze gemeente Bornem bij meester Nijs, we leerden tekenen bij meester Goiris, we zongen uit volle borst liedjes met de mandoline bij meester Flies en we luisterden met open mond naar oorlogsverhalen van meester Rottiers. Er was speciale Franse les na schooltijd en we reden op donderdag om 4 uur met de bus naar het zwembad in Sint-Niklaas en aten een “vliegende schotel of stokbrood” tijdens de terugreis met de bus tegen 6 uur ‘s avonds. Het was in mijn ogen een HEERLIJKE TIJD. We speelden op de speelplaats met marebollen of knikkers, en gooiden tijdens speelkwartier met bikkels in een bikkelharde wedstrijd. We trainden onze behendigheid in het telkens opgooien van die 5 bikkels en ze opnieuw te vangen in opeenvolgende spelletjes/uitdagingen… Vraag maar eens straks aan uw juf of meester welke spelletjes zij allemaal speelden in hun lagere schooltijd!
Dirk Boeykens
